Informacje ogólne
Najstarszy i największy konkurs grup kolędniczych z terenu Beskidu Żywieckiego i Beskidu Śląskiego. Kolędnicy występujący na scenie (z gwiazdą, z turoniem, herody, winszownicy) rywalizują w Żywcu, plenerowi przebierańcy (dziady noworoczne) walczą o nagrody w Milówce. Wiele imprez towarzyszących, m.in. konkursy trzaskania z bata, potańcówka dziadowska, degustacja potraw regionalnych, kuligi. Głównymi organizatorami są Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej, Miejskie Centrum Kultury w Żywcu i Gminny Ośrodek Kultury w Milówce.
Program
- 18 stycznia – sobota
– g.14.00 przegląd konkursowy grup kolędniczych i zespołów występujących na scenie – klub Papiernik (ul. ks. pr. S. Słonki 31)
19 stycznia – niedziela
– g.14.00 przegląd konkursowy grup kolędniczych i zespołów występujących na scenie – klub Papiernik (ul. ks. pr. S. Słonki 31) - 31 stycznia – piątek
– g.8.00 Przegląd Widowisk Jasełkowych Placówek Opiekuńczo-Leczniczych i Warsztatów Terapii Zajęciowej
– g.17.00 uroczyste wręczenie nagród – Miejskie Centrum Kultury (al. Wolności 4) - 1 lutego – sobota
– g.9.00 korowód grup obrzędowych (rondo Grunwaldzkie – Rynek)
– g.10.00 prezentacje programów kolędniczych, konkurs trzaskania z bata – Rynek
– g.12.00 „Kolęda bez granic” – koncert finałowy Żywieckich Godów z udziałem kolędników ze Słowacji – Miejskie Centrum Kultury (al. Wolności 4)BESKIDZKI KARNAWAŁ Prezentacje Artystyczne Gmin Powiatu Żywieckiego
koncerty kapel góralskich, degustacja potraw regionalnych, kiermasz sztuki ludowej – Miejskie Centrum Kultury (al. Wolności 4)
– g.18.00 koncert kolęd i muzyki góralskiej w wykonaniu Jana Karpiela Bułecki z zespołem Zakopiany – Miejskie Centrum Kultury (al. Wolności 4)Milówka
- 18 stycznia – sobota
– g.19.00 „Potańcówka dziadowska” – występują kolędnicy, zespoły i kapele; bilety po 15 zł – Dom Strażaka - 19 stycznia – niedziela
– g.15.00 „Gościna” – prógowacka potraw regionalnych, muzyka góralska, kolędnicy, szlachcice; bilety po 15 zł – Dom Strażaka
– g.16.00 „Spotkanie z tradycją” – koncert zespołów Wierchy, Spod Kikuli, Hulajniki oraz grup kolędniczych – Dom Strażaka
– g.18.00 koncert kolęd w wykonaniu zespołu Wierchy – kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP - 22 stycznia – środa
– g.10.00 konkurs na rzeźbę w śniegu – Stara Chałupa - 23 stycznia – czwartek
– g.15.00 skubanie pierza, przędzenie wełny, łuskanie fasoli z udziałem kolędników – Gminny Ośrodek Kultury i Stara Chałupa - 24 stycznia – piątek
– g.16.00 wieczór wspomnień o życiu i twórczości Józefa Szczotki – Stara Chałupa - 25 stycznia – sobota
Dzień plenerowy Żywieckich Godów w Milówce
– g.8.30 spotkanie grup obrzędowych – Rynek
– g.9.00 konkurs trzaskania z bata
– g.10.30 korowód grup obrzędowych
– g.11.00 konkurs kolędowania dziadów noworocznych – Stara Chałupa - 26 stycznia – niedziela
– g.15.00 zimowe konkurencje, zabawy, prezentacje dziadów noworocznych, szlachciców i grup kolędniczych oraz wyścigi sań góralskich – Kamesznica-Złatna
– g.16.30 kulig, ognisko, pieczenie kiełbasy, kapela góralska; bilety po 25 zł – boisko w Kamesznicy-Złatnej
– g.18.00 koncert kolęd w wykonaniu Chóru Milowieckiego – kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMPIMPREZY TOWARZYSZĄCE„Zimowe pogaduchy czas zacząć” – Turniej Kół Gospodyń Wiejskich, 20 stycznia o g.14.00 – Dom Strażaka
Zimowa Szkoła Folkloru (zajęcia otwarte) – 21, 23, 28 i 30 stycznia o g.10.00 – Gminny Ośrodek Kultury i Stara Chałupa
Nieobozowa Akcja Zimowa Harcerzy z Milówki – zajęcia dla dzieci od 5 do 10 lat; 17 stycznia – 28 lutego, g.10.00-14.00 – Gminny Ośrodek KulturyWYSTAWY
Gminny Ośrodek Kultury, 17 stycznia – 28 lutego, wernisaż 17 stycznia, g.16.00:
„Gody w obiektywie” – zdjęcia Waldemara Kompały
„Świat jakiego nie znamy – tradycje i obrzędy województwa śląskiego”
– zdjęcia Roberta Garstki
„Instrumenty ludowe” – prace uczestników warsztatów regionalnych na Słowacji
„Tradycyjne ozdoby świąteczne” – prace twórców ludowych z gminy MilówkaZwardoń
- 6 stycznia – poniedziałek
– g.15.00 „Zjazd Maski na Zwardoń SKI” – stok Małego RachowcaBielsko-Biała - 1 lutego – sobota
– g.16.00 „Kolęda bez granic” – koncert z udziałem kolędników ze Słowacji – Mała Scena Teatru Polskiego (ul. 1 Maja 1)
Laureaci
45. Przeglądu Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych „Żywieckie Gody” 2014,
który odbył się w dniach 18 i 19 stycznia 2014 r.
w Klubie Papiernik Miejskiego Centrum Kultury w Żywcu
1. Małgorzata Kiereś – etnograf, kierownik Muzeum Beskidzkiego w Wiśle, przewodnicząca komisji;
2. Jan Brodka – muzyk, folklorysta, członek komisji;
3. Kazimiera Koim – pedagog, Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej, sekretarz jury.
W konkursie wystąpiło 13 dorosłych grup kolędniczych, 13 dziecięcych grup kolędniczych oraz 18 grup i pojedynczych osób składających powinszowania (połaźnicy, winszownicy, nowoletnicy), spisanych w kolejności występowania:
1. Kolędnicy z gwiazdą z zespołu „Magurzanie” z Łodygowic Dolnych,
2. „Połaźnicy” (Krzysztof Juroszek, Dawid Łacek, Błażej Ligocki) z OPP w Koniakowie,
3. „Połaźnik” (Marta Polok) z OPP w Koniakowie,
4. „Połaźnik”(Emilia Lipowska) z OPP w Koniakowie,
5. „Połaźnik” (Szymon Suszka) z OPP w Koniakowie,
6. „Połaźnik” (Wiktoria Kukuczka) z OPP w Koniakowie,
7. Kolędnicy z zespołu „Czantoria” z Lesznej Górnej,
8. „Winszownicy” (I gr.) w Nowy Rok z zespołu „Czantoria” z Lesznej Górnej,
9. „Winszownicy” (II gr.) z zespołu „Czantoria” z Lesznej Górnej,
10. „Winszownicy” (III gr.) z zespołu „Czantoria” z Lesznej Górnej,
11. „Połaźnik” (Joanna Kukuczka) z OPP w Koniakowie,
12. Kolędnicy z gwiazdą z Zespołu Regionalnego „Spod Kikuli” z Lalik,
13. „Mali Połaźnicy” (Jakub Kobielusz, Wiktoria Filary, Tomasz Bestwina) z OPP w Koniakowie,
14. „Pastuszki” z Zespołu Regionalnego „Spod Kikuli” z Lalik,
15. Szlachcice z Kamesznicy,
16. „Pastuszki z aniołem” z Zespołu Regionalnego „Spod Kikuli” z Lalik,
17. Kolędnicy z szopką ruchomą z zespołu „Roztoka” z Czernichowa,
18. Kolędnicy z bańką z zespołu „Zbójnik” ze Skawicy,
19. Kolędnicy z szopką z Rajczy,
20. Kolędnicy z rajem z zespołu „Juzyna” z Zawoi,
21. Kolędnicy z gwiazda i kozą z zespołu „Mała Roztoka” z Czernichowa,
22. Kolędnicy z kapeli z zespołu „Mała Ziemia Suska” z Suchej Beskidzkiej,
23. Kolędnicy z szopką z Zespołu Regionalnego „Zbyrcocek” z Juszczyna,
24. Kolędnicy z gwiazdą z zespołu „Magurzanie” z Łodygowic Górnych,
25. Kolędnicy z Zasypnicy z zespołu „Mała Ziemia Suska” z Suchej Beskidzkiej,
26. Szlachcice z Pietraszki,
27. Kolędnicy z turoniem z Zespołu Regionalnego”Zbyrcok” z Juszczyna,
28. „Połaźnik” (Natalia Kubica) ze SP w Jaworzynce,
29. „Połaźnik” (Mateusz Kaczmarzyk) ze SP w Jaworzynce,
30. „Połaźnicy (Magdalena Worek i Paweł Worek) ze SP w Jaworzynce,
31. Kolędnicy z gwiazdą ze SP w Juszczynie,
32. „Połaźnik” (Karolina Skurzok) z OPP w Jaworzynce,
33. „Połaźnik” (Karolina Patyk) z OPP w Jaworzynce,
34. „Połaźnik” (Katarzyna Juroszek) z OPP w Jaworzynce,
35. „Połaźnik” (Paweł Kukuczka) z OPP w Jaworzynce,
36. Kolędnicy z szopką z Koszarawy,
37. „Trzo Króle” z „Małej Jetelinki” z OPP Koniaków, placówka w Jaworzynce,
38. Nowoletnik – Artur Kamiński z Klubu Akwarium w Żywcu,
39. Kolędnicy z szopką z zespołu „Magurzanie” z Łodygowic,
40. Kapela Młodych z Koszarawy-Bystrej,
41. Kolędnicy z „Małej Jetelinki” z Jaworzynki,
42. Kolędnicy z turoniem z Zespołu Regionalnego „Babiogórzanie – Polana Makowska” z Makowa Podhalańskiego,
43. Szlachcice ze Zwardonia,
44. Szlachcice z Suchego,
W przeglądzie dorosłych zespołów przedstawiających inscenizacje komisja postanowiła przyznać:
III miejsce i nagrodę pieniężną w wysokości 300 zł (trzysta zł), którą otrzymuje:
1. Zespół „Czantoria” z Lesznej Górnej,
W przeglądzie dorosłych grup kolędniczych komisja postanowiła przyznać:
trzy równorzędne I miejsca i nagrody pieniężne w wysokości 650 zł (sześćset pięćdziesiąt zł) każda, które otrzymują:
1. Kolędnicy z turoniem z Zespołu Regionalnego „Babiogórzanie – Polana Makowska” z Makowa Podhalańskiego,
2. Kolędnicy z turoniem z Zespołu Regionalnego „Zbyrcok” z Juszczyna,
3. Kolędnicy z rajem z zespołu „Juzyna” z Zawoi,
dwa równorzędne II miejsca i nagrody pieniężne w wysokości 400 zł (czterysta zł) każda, które otrzymują:
1. Kolędnicy z szopką kukiełkową z zespołu „Roztoka” z Czernichowa,
2. Kolędnicy z gwiazdą z Zespołu Regionalnego „Magurzanie” z Łodygowic Dolnych,
III miejsce i nagrodę pieniężną w wysokości 250 zł (dwieście pięćdziesiąt zł), którą otrzymują:
1. Kolędnicy z gwiazdą z Zespołu Regionalnego „Magurzanie” z Łodygowic Górnych,
W przeglądzie dorosłych grup kolędniczych w kategorii szlachciców komisja przyznała:
dwa równorzędne I miejsca i nagrody pieniężne w wysokości 650 zł (sześćset pięćdziesiąt zł) każda, które otrzymują:
1. Szlachcice Kamesznicy,
2. Szlachcice z Pietraszki,
II miejsce i nagrodę pieniężną w wysokości 400 zł (czterysta zł) otrzymują:
1. Szlachcice ze Zwardonia,
III miejsce i nagrodę pieniężną w wysokości 300 zł (trzysta zł) otrzymują:
1. Szlachcice z Suchego,
Ponadto komisja postanowiła przyznać nagrodę specjalną w kwocie 150 zł (sto pięćdziesiąt zł) Czesławowi Zemanowi, wakaciście z grupy Szlachcice z Pietraszki – za rytmiczny i wzbogacony ozdobnikami sposób gry na wakacie oraz dyplom uznania dla Tadeusza Burego ze Szlachciców ze Zwardonia, przedstawiającego postać Żyda.
W przeglądzie dziecięcych grup kolędniczych komisja postanowiła przyznać:
dwa równorzędne I miejsca i nagrody pieniężne w wysokości 400 zł (czterysta zł) każda, które otrzymują:
1. „Trzo Króle” z „Małej Jetelinki” z OPP Koniaków, placówka w Jaworzynce,
2. Kolędnicy z szopką z Rajczy,
pięć równorzędnych II miejsc i nagrody pieniężne w wysokości 300 zł (trzysta zł) każda, które otrzymują:
1. Kolędnicy z bańką z Zespołu Regionalnego „Zbójnik” ze Skawicy,
2. Kolędnicy z szopką z Zespołu Regionalnego „Zbyrcocek” z Juszczyna,
3. „Pastuszki z aniołem” z Zespołu Regionalnego „Spod Kikuli” z Lalik,
4. Kolędnicy z gwiazdą ze SP w Juszczynie,
5. Kolędnicy z szopką z Koszarawy,
III miejsce i nagrodę pieniężną w wysokości 200 zł (dwieście zł), którą otrzymują:
1. Kolędnicy z „Małej Jetelinki” z Jaworzynki,
dwa równorzędne wyróżnienia oraz dyplomy otrzymują:
1. „Pastuszki” z Zespołu „Spod Kikuli” z Lalik – za autentyczne stroje,
2 . Kolędnicy z kapeli z zespołu „Mała Ziemia Suska” z Suchej Beskidzkiej – za rekwizyt obrzędowy,
W przeglądzie dziecięcych grup i dzieci składających powinszowania komisja postanowiła przyznać nagrody rzeczowe o łącznej wartości 900 zł (dziewięćset zł), które w całości funduje: Miejskie Centrum Kultury w Żywcu.
W kategorii dzieci składających powinszowania:
I miejsce otrzymuje:
1. Natalia Kubica ze SP w Jaworzynce
dwa równorzędne II miejsca otrzymują:
1. „Mali Połaźnicy” (Jakub Kobielusz, Wiktoria Filary, Tomasz Bestwina) z OPP w Koniakowie,
2. „Połaźnik” (Mateusz Kaczmarzyk) ze SP w Jaworzynce,
trzy równorzędne III miejsca otrzymują:
1. „Połaźnicy” (Krzysztof Juroszek, Dawid Łacek, Błażej Ligocki) z OPP w Koniakowie,
2. „Połaźnik” (Marta Polok) z OPP w Koniakowie,
3. „Winszownicy” (II gr.) z zespołu „Czantoria” z Lesznej Górnej,
sześć równorzędnych wyróżnień I stopnia otrzymują:
1. „Połaźnik” (Szymon Suszka) z OPP w Koniakowie – za tekst,
2. „Winszownicy” (I gr.) na Nowy Rok z zespołu „Czantoria” z Lesznej Górnej – za tekst,
3. „Winszownicy” (III gr.) z zespołu „Czantoria” z Lesznej Górnej – za strój,
4. „Połaźnik” (Karolina Skurzok) z OPP w Jaworzynce – za tekst,
5. „Połaźnik” (Paweł Kukuczka) z OPP w Jaworzynce – za sposób wykonania oracji,
6. „Połaźnicy (Magdalena Worek i Paweł Worek) ze SP w Jaworzynce – za tekst,
oraz sześć równorzędnych wyróżnień II stopnia otrzymują:
1. „Połaźnik”(Emilia Lipowska) z OPP w Koniakowie,
2. „Połaźnik” (Wiktoria Kuluczka) z OPP w Koniakowie,
3. „Połaźnik” (Joanna Kukuczka) z OPP w Koniakowie,
4. „Połaźnik” (Karolina Patyk) z OPP w Jaworzynce,
5. „Połaźnik” (Katarzyna Juroszek) z OPP w Jaworzynce,
6. „Nowoletnik” (Artur Kamiński) z Klubu Akwarium w Żywcu,
Fundatorem nagród w wysokości 8.850 zł (osiem tysięcy osiemset pięćdziesiąt zł) jest: Burmistrz Żywca Antoni Szlagor
w tym:
nagrody finansowe dla zespołów dorosłych i dziecięcych – 7950 zł (siedem tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt zł)
nagrody rzeczowe dla dzieci składających powinszowania – 900,- (dziewięćset zł)
45. Przeglądu Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych „Żywieckie Gody 2014”
Konkurs grup obrzędowych występujących w plenerze
w dniu 25 stycznia 2014 roku w Milówce
Małgorzata Kiereś – etnograf, Muzeum Beskidzkie w Wiśle, przewodnicząca komisji;
Jan Brodka – muzykolog, członek komisji;
Bożena Lewandowska – etnomuzykolog, Uniwersytet Jagielloński, członek komisji;
Monika Teśluk – Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej, sekretarz komisji.
Do konkursu zgłosiło się 18 grup obrzędowych. Z przyczyn niezależnych od organizatorów w konkursie udział wzięło 17 grup wymienionych w kolejności występowania:
1. Romanka z Małej Żabnicy
2. Dziady spod Matyski z Radziechowych
3. Juhasy z Szarego
4. Rozbójniki z Suchego
5. Baciary z Cięciny
6. Bojcery z Milówki
7. Świerki z Prusowa
8. Przebierańcy z Żabnicy
9. Wyrwicisy z Ciśca
10. Gronicki z Brzuśnika
11. Bałamuty ze Zwardonia
12. Jukace z Żywca-Zabłocia
13. Przebierańcy spod Klimowej Grapy z Żabnicy
14. Kamieńcoki z Milówki
15. Kopytniki z Soli-Kiczory
16. Przebierańcy z Milówki
17. Dziady z Pietraszki
Po obejrzeniu wszystkich programów jury postanowiło przyznać następujące nagrody i wyróżnienia:
Grand Prix „Złote Konie”, I miejsce i nagrodę pieniężną w wysokości 1000 zł (tysiąc zł) otrzymuje zespół:
Przebierańcy z Żabnicy
Trzy II miejsca ex aequo i nagrody pieniężne w wysokości 800 zł (osiemset zł) otrzymują zespoły:
Jukace z Żywca-Zabłocia
Rozbójniki z Suchego
Romanka z Małej Żabnicy
Trzy III miejsca ex aequo i nagrody pieniężne w wysokości 600 zł (sześćset zł) otrzymują zespoły:
Baciary z Cięciny
Kamieńcoki z Milówki
Przebierańcy spod Klimowej Grapy z Żabnicy
Siedem wyróżnień ex aequo I stopnia i nagrody pieniężne w wysokości 500 zł (pięćset zł) otrzymują zespoły:
Dziady z Pietraszki
Bojcery z Milówki
Dziady spod Matyski z Radziechowych
Kopytniki z Soli-Kiczory
Świerki z Prusowa
Wyrwicisy z Ciśca
Przebierańcy z Milówki
Trzy wyróżnienia ex aequo II stopnia i nagrody pieniężne w wysokości 400 zł (czte-rysta zł) otrzymują zespoły:
Bałamuty ze Zwardonia
Juhasy z Szarego
Gronicki z Brzuśnika
Ponadto jury postanowiło przyznać dyplomy szczególnego uznania, które otrzymują:
1. Bałamuty ze Zwardonia – za stroje i czapki pachołka,
2. Bojcery z Milówki – za strój cygana i bardzo dobry, archaiczny tekst życzeń,
3. Kopytniki z Soli-Kiczory – za dobrze wygraną rolę kominiarza i za podkreślenie atmosfery obrzędu grą na rogu,
4. Romanka z Małej Żabnicy – za stroje koni,
5. Dziady z Pietraszki – za wygranie sceny z postaciami istot nadprzyrodzonych i za odegranie roli pary Żyda i Żydówki,
6. Baciary z Cięciny – za stroje Żydów,
7. Wyrwicisy z Ciśca – za stroje niedźwiedzi,
8. Dziady spod Matyski z Radziechowych – za archaiczny tekst życzeń i sposób ich przekazania i za zatrzymanie dawnej kolorystyki stroju maciduli,
9. Przebierańcy spod Klimowej Grapy – za wytrzaskanie Nowego Roku przez pachołków i za scenę z niedźwiedziami,
10. Juhasy z Szarego – za stroje koni,
11. Gronicki z Brzuśnika – za niespotykany, archaiczny tekst życzeń i za scenę sprzedaży konia,
12. Rozbójniki z Suchego – za wygranie sceny z końmi oraz roli w nich cygana,
13. Świerki z Prusowa – za archaiczne maski postaci obrzędowych,
14. Kamieńcoki z Milówki – za zgodne z tradycją wygranie sceny niedźwiedzi i ich strój,
15. Przebierańcy z Milówki – za strój cygana i za utrzymane w tradycyjnym stylu wygranie roli pachołków w obrzędzie.
Na „Karnawał Góralski” odbywający się w Bukowinie Tatrzańskiej zostały wytypowane zespoły: Przebierańcy z Żabnicy i Jukace z Żywca-Zabłocia
Fundatorem nagród finansowych w łącznej kwocie 9.900 zł (dziewięć tysięcy dziewięćset złotych) oraz nagrody rzeczowej – statuetka Grand Prix „Złote Konie” jest Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej.
