Żywieckie Gody 2019

miejsce: Bielsko-Biała, Milówka, Żywiec,

data:

• 12-13 stycznia 2019 – grupy kolędnicze i obrzędowe występujące w izbie – Klub MCK Papiernik, ul. Ks. Pr. St. Słonki 31 w Żywcu (konkurs)
  
• 19 stycznia 2019 – grupy obrzędowe występujące w plenerze – dziady noworoczne i jukace – Milówka (konkurs)
  
• 26 stycznia 2019 – grupy obrzędowe występujące w plenerze – dziady noworoczne i jukace – Żywiec
  
• 27 stycznia 2019 – koncert finałowy – Miejski Dom Kultury – Dom Kultury im. Wiktorii Kubisz w Bielsku-Białej

sekretariat imprezy:
Regionalny Ośrodek Kultury
43-300 Bielsko-Biała, ul. 1 Maja 8
tel. 33-812-69-08, 33-822-05-93, 33-812-33-33
e-mail: rok@rok.bielsko.pl
www.rok.bielsko.pl

Zapraszamy na niezwykłe wydarzenie, które głęboko wrosło w tradycję świątecznego czasu w Beskidach.

Po raz 50. odbędą się Żywieckie Gody – doroczny konkurs grup kolędniczych i obrzędowych Beskidu Śląskiego i Beskidu Żywieckiego oraz ich okolic.
Impreza pokazująca bogactwo, barwność i żywotność tutejszego folkloru, bożonarodzeniowych i noworocznych tradycji. Świąteczny czas zawsze odczuwany był i przeżywany w wyjątkowy sposób, niósł atmosferę rodzinnego ciepła, radości, wspólnoty. Zaś kolędnicy, którzy odwiedzali wtedy domostwa lub wędrowali po wsiach czy miastach, byli zwiastunami i kreatorami wszelkiej pomyślności. Dlatego tak bardzo ich oczekiwano, cieszono się z ich przyjścia i obdarowywano w dowód wdzięczności. Żywieckie Gody przypominają kolędnicze i obrzędowe tradycje, pozwalają zanurzyć się głęboko w magiczny czas Bożego Narodzenia i po raz kolejny odczuć jego wyjątkowość.
Kolędnicy “w izbie” – z gwiazdą, turoniem, szopką, herody, Trzej Królowie, winszownicy, pastuszki itd. – rywalizować będą na scenie. Obrzędowi przebierańcy (dziady noworoczne, jukace) wystąpią w plenerze. Odbędzie się wiele imprez towarzyszących, m.in. konkursy trzaskania z bata, potańcówka dziadowska, degustacja potraw regionalnych, kuligi.

program ramowy:

• 11 stycznia (piątek) – sesja naukowa z okazji 50-lecia Żywieckich Godów
• 12-13 stycznia (sobota-niedziela) – przegląd konkursowy “w izbie” w Żywcu
• 19 stycznia (sobota) – dzień plenerowy zespołów obrzędowych w Milówce
• 26 stycznia (Żywiec) – dzień plenerowy w Żywcu
• 27 stycznia (Bielsko-Biała, Domu Kultury im. Wiktorii Kubisz) – koncert laureatów

Program szczegółowy:

Uroczysta sesja z okazji złotego jubileuszu Żywieckich Godów “Czas wielkiej radości”
11 stycznia (piątek), godz. 15.30 w sali etnograficznej Starego Zamku Muzeum Miejskiego w Żywcu
W programie:
Powitanie przybyłych gości
Wspomnienia: Rozmowa Tadeusza Trębacza, Jana Brodki i Kazimiery Koim
“W podróży z kolędnikami. Zapiski jurora” wykład Małgorzaty Kiereś
“Dziady żywieckie” wykład Barbary Rosiek
“Żabnickie sylwestry” wykład Marka Koźlika
“Dziady w Milówce” wspomnienia Andrzeja Maciejowskiego
“Przesłanie Godów” podsumowanie Barbary Rosiek
Wręczenie dyplomów kierownikom grup kolędniczych i obrzędowych

ŻYWIEC

• 12-13 stycznia (sobota-niedziela) Miejskie Centrum Kultury – Klub Papiernik
  godz. 13.00 Przegląd grup kolędniczych i obrzędowych w izbie
• 18 stycznia (piątek) Miejskie Centrum Kultury
  godz. 8.00 Przegląd widowisk jasełkowych placówek opiekuńczo-leczniczych i warsztatów terapii zajęciowej
• 20 stycznia (niedziela) Rynek – Miejskie Centrum Kultury
  godz. 13.20 Korowód w ramach Beskidzkiego Karnawału
  godz. 14.00 Prezentacje gmin powiatu żywieckiego, kół gospodyń wiejskich, kiermasz sztuki ludowej, koncert Kapeli Pieczarki
• 26 stycznia (sobota) Karczma Żywiecka – Rynek
  godz. 11.00 Korowód grup kolędniczych i obrzędowych, prezentacje zespołów, konkurs trzaskania z bata

MILÓWKA

• 13 stycznia (niedziela) Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
  godz. 18.00 Koncert Zespołu Pieśni i Tańca im. Józefa Szczotki Wierchy z Milówki – w programie kolędy i pastorałki
• 19 stycznia (sobota)
  Rynek
  godz. 8.30 Zbiórka grup obrzędowych
  godz. 9.00 Konkurs trzaskania z bata
  Rynek – Stara Chałupa
  godz. 10.30 Korowód grup kolędniczych i obrzędowych
  Stara Chałupa
  godz. 11.00 Konkurs kolędowania dziadów noworocznych
• 24 stycznia (czwartek) Stara Chałupa
  godz. 16.00 Skubanie pierza, łuskanie fasoli, przędzenie wełny, występy kolędników, degustacja potraw
• 25 stycznia (piątek) Stara Chałupa
  godz. 16.00 Wieczór wspomnień o życiu i twórczości Józefa Szczotki
• 26 stycznia (sobota) Dom Strażaka
  godz. 19.00 Potańcówka dziadowska – koncerty kapel i zespołów, występy dziadów, szlachciców i pastuszków (wstęp 20 zł)
• 27 stycznia (niedziela)
  godz. 14.00 Gościna – degustacja potraw regionalnych, Spotkanie z tradycją – koncert muzyki góralskiej, występy kolędników i szlachciców (wstęp 20 zł) – Dom Strażaka
  godz. 18.00 Koncert Młodzieżowej Orkiestry Dętej z Milówki – kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Imprezy towarzyszące:
Gminny Ośrodek Kultury
Wystawa “Daniel Franek – fotografia folkloru”
Zimowa Szkoła Folkloru – warsztaty rękodzieła artystycznego

BIELSKO-BIAŁA
27 stycznia (niedziela) Miejski Dom Kultury – Dom Kultury im. Wiktorii Kubisz
godz. 17.00 Koncert laureatów Żywieckich Godów

Protokół z posiedzenia jury 50. Przeglądu Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych
“Żywieckie Gody”, który odbył się w dniach 12 i 13 stycznia 2019 r.
w Klubie Papiernik Miejskiego Centrum Kultury w ŻywcuJury w składzie:
1. Małgorzata Kiereś – etnograf, kierownik Muzeum Beskidzkiego w Wiśle, przewodnicząca komisji;
2. Czesław Węglarz – muzyk, folklorysta, członek komisji;
3. Kazimiera Koim – pedagog, Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej, sekretarz jury.

W konkursie wystąpiły 35 grupy kolędnicze: 16 grup dorosłych oraz 19 dziecięcych i młodzieżowych. Spisane w kolejności występowania:

1. Kolędnik winszujący na św. Tome z Dziecięcego Zespołu Góralskiego Gronicek z Gilowic
2. Kolędnicy na Nowy Rok z Dziecięcego Zespołu Góralskiego Gronicek z Gilowic
3. Kolędnicy z soplem z Dziecięcego Zespołu Góralskiego Gronicek z Gilowic
4. Kolędnicy z Dorotą z Zespołu Regionalnego Zbyrcocek z Juszczyna
5. Połaźniczka – Julia Polok z Jaworzynki
6. Połaźniczka – Dominika Bury z Jaworzynki
7. Połaźniczka – Maria Galej z Jaworzynki
8. Grupa śpiewająca kolędy na Boże Narodzenie z Zespołu Czantoria z Lesznej Górnej
9. Kolędnicy z szopką z Zespołu Regionalnego Zbyrcocek z Juszczyna
10. Kapela Antoniego Gluzy ze Szczyrku
11. Trzo Króle – Mała Jetelinka z Jaworzynki
12. Pastuszki – Mała Jetelinka z Jaworzynki
13. Kolędnicy z Jaworzynki
14. Kolędnicy z szopką ruchomą z zespołu Mała Roztoka z Czernichowa
15. Jakub Lach z Zespołu Regionalnego Jaferki z Koszarawy
16. Kolędnicy z szopką ruchomą z zespołu Roztoka z Czernichowa
17. Trzej Królowie Sopotniańscy z Zespołu Regionalnego Romanka z Sopotni Małej
18. Niesopuśnicy z Zespołu Regionalnego Romanka z Sopotni Małej
19. Regionalny Zespół Dolanie z Gilowic
20. Kolędnicy z gwiazdą z Zespołu Regionalnego Gminy Świnna Hajduki z Pewli Ślemieńskiej
21. Mały połaźnik – Jan Szkawran z Zespołu Regionalnego Mała Istebna – OPP Koniaków
22. Połaźniczki – Magdalena i Anna Juroszek z Zespołu Regionalnego Mała Istebna – OPP Koniaków
23. Kolędnicy z Dorotą z Zespołu Juzyna z Zawoi
24. Połaźniczka – Zofia Łupieżowiec z Zespołu Regionalnego Mała Istebna – OPP Koniaków
25. Pastuszkowie z Zespołu Regionalnego Mała Istebna – OPP Koniaków
26. Kolędnicy z szopką z Zespołu Regionalnego Zbójnik ze Skawicy
27. Kolędnicy z szopką z Łodygowic
28. Kolędnicy z gwiazdą z Łodygowic
29. Szlachcice z Kamesznicy
30. Kolędnicy z owsem z Zespołu Regionalnego Babiogórzanie-Polana Makowska z Makowa Podhalańskiego
31. Szlachcice z Suchego
32. Kolędnicy z gwiazdą z Zespołu Mała Polana Makowska z Makowa Podhalańskiego
33. Herody z Regionalnego Zespołu Grojcowianie z Wieprza
34. Kolędnicy z gwiazdą Łodygowic Górnych
35. Pietrasianie z Nieledwi

Przegląd dorosłych grup kolędniczych 

• Dorosłe grupy kolędniczeCztery równorzędne I miejsca i nagrody pieniężne w wysokości 500 zł każda, otrzymują:

  Kolędnicy z Jaworzynki
  Kapela Antoniego Gluzy ze Szczyrku
  Kolędnicy z Dorotą z Zespołu Juzyna z Zawoi
  Kolędnicy z szopką ruchomą z zespołu Roztoka z Czernichowa

  Sześć równorzędnych II miejsc i nagrody pieniężne w wysokości 400 zł każda, otrzymują:

  Kolędnicy z Dorotą z Zespołu Regionalnego Zbyrcok z Juszczyna
  Trzej Królowie Sopotniańscy z Zespołu Regionalnego Romanka z Sopotni Małej
  Regionalny Zespół Dolanie z Gilowic
  Herody z Regionalnego Zespołu Grojcowianie z Wieprza
  Kolędnicy z gwiazdą z Łodygowic Górnych
  Kolędnicy z gwiazdą z Zespołu Regionalnego Gminy Świnna Hajduki z Pewli Ślemieńskiej

  Trzy równorzędne III miejsca i nagrody pieniężne w wysokości 270 zł każda, otrzymują:

  Niesopuśnicy z Zespołu Regionalnego Romanka z Sopotni Małej
  Kolędnicy z owsem z Zespołu Regionalnego Babiogórzanie-Polana Makowska z Makowa Podhalańskiego
  Grupa śpiewająca kolędy na Boże Narodzenie z Zespołu Czantoria z Lesznej Górnej

• Szlachcice:Trzy równorzędne I miejsca i nagrody pieniężne w wysokości 500 zł każda, otrzymują:

  Szlachcice z Kamesznicy
  Szlachcice – Pietrasianie z Nieledwi
  Szlachcice z Suchego

  Przegląd dziecięcych grup kolędniczych
• Dziecięce grupy kolędniczeTrzy równorzędne I miejsca i nagrody pieniężne w wysokości 350 zł każda, otrzymują:

  Kolędnicy z szopką z Zespołu Regionalnego Zbyrcocek z Juszczyna
  Trzo Króle – Mała Jetelinka z Jaworzynki
  Pastuszkowie z Zespołu Regionalnego Mała Istebna-OPP Koniaków

  Cztery równorzędne II miejsca i nagrody pieniężne w wysokości 250 zł każda, otrzymują:

  Pastuszki – Mała Jetelinka z Jaworzynki
  Kolędnicy z szopką z Zespołu Regionalnego Zbójnik ze Skawicy
  Kolędnicy z szopką z Łodygowic
  Kolędnicy z gwiazdą z Łodygowic

  Dwa równorzędne III miejsca i nagrody pieniężne w wysokości 200 zł każda, otrzymują:

  Kolędnicy z gwiazdą z Zespołu Mała Polana Makowska z Makowa Podhalańskiego
  Kolędnicy z szopką ruchomą z zespołu Mała Roztoka z Czernichowa

• Dzieci składające powinszowaniaSześć równorzędnych I miejsc i nagrody pieniężne w wysokości 100 zł każda, otrzymują:

  Połaźniczka – Julia Polok z Jaworzynki
  Połaźniczka – Dominika Bury z Jaworzynki
  Połaźniczka – Maria Galej z Jaworzynki
  Mały połaźnik – Jan Szkawran z Zespołu Regionalnego Mała Istebna – OPP Koniaków
  Połaźniczki – Magdalena i Anna Juroszek z Zespołu Regionalnego Mała Istebna – OPP Koniaków
  Połaźniczka – Zofia Łupieżowiec z Zespołu Regionalnego Mała Istebna – OPP Koniaków

  Dwa równorzędne II miejsca i nagrody pieniężne w wysokości 70 zł każda, otrzymują:

  Kolędnik winszujący na św. Tome z Dziecięcego Zespołu Góralskiego Gronicek z Gilowic
  Jakub Lach z Zespołu Regionalnego Jaferki z Koszarawy

  Dwa równorzędne III miejsca i nagrody pieniężne w wysokości 60 zł każda, otrzymują:

  Kolędnicy na Nowy Rok z Dziecięcego Zespołu Góralskiego Gronicek z Gilowic
  Kolędnicy z soplem z Dziecięcego Zespołu Góralskiego Gronicek z Gilowic

  Łączna wysokość wszystkich nagród wynosi 10.020,00 zł.

  Fundatorami nagród są:

  Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej – 5.020 zł i Miejskie Centrum Kultury w Żywcu – 5.000 zł

  Na Ogólnopolski Konkurs Grup Kolędniczych 47. Góralski Karnawał w Bukowinie Tatrzańskiej wytypowane zostały następujące grupy:
  Kolędnicy z gwiazdą z Łodygowic Górnych
  Kolędnicy z Jaworzynki

  Na Ogólnopolskie Spotkania Dziecięcych i Młodzieżowych Grup Kolędniczych 22. Pastuszkowe Kolędowanie w Podegrodziu zostały wytypowane następujące grupy:
  Pastuszkowie z Istebnej – OPP Koniaków
  Kolędnicy z gwiazdą z Łodygowic

  Uwagi Komisji:

  1. Podczas jubileuszowego 50. Przeglądu Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych Żywieckie Gody zaprezentowały się grupy kolędników z trzech różnych grup etnograficznych: górale śląscy, żywieccy i babiogórscy.
  2. Prezentacje posiadały różnorodny oraz bogaty repertuar kolędniczy, charakteryzujący się wysokim, wyrównanym poziomem artystycznego przekazu.
  3. W prezentacjach, zachwyciły Jurorów najstarsze kolędy życzące dla gospodarza, gaździny, panny, lokalne warianty pastorałek oraz kolęd z wątkami apokryficznymi, świadczące o archaicznym repertuarze.
  4. Z wielką radością Jury odnotowało ogromną różnorodność form kolędniczych zarówno w grupie dziecięcej jak i dorosłych. Na szczególną uwagę zasługują nadal formy zwyczaju chodzenia na połazy z połaźniczkóm w Beskidzie Śląskim, a także prezentowane różne formy Trzech Króli czy Pastuszków. Słowa wielkiego uznania kierujemy pod adresem archaicznych grup Szlachciców oraz kolędników chodzących ze św. Dorotą pod Babia Górą. Cieszy również fakt, pojawienia się grupy dorosłych Herodów, kolędujących w Wieprzu oraz nowe pokolenie kolędników z Sopotni Małej, które uczy się archaicznego chodzenia Niesopustników.
  5. Jury dziękuje za wielką dbałość o obrzędowe stroje i rekwizyty.
  6. Największym odnotowanym problemem jest wyraźny zanik lokalnych odmian gwary i brak jej fonetycznego wybrzmiewania.

  Komisja składa serdeczne podziękowania wszystkim instruktorom za przygotowanie grup kolędniczych i indywidualnych kolędników oraz umożliwienie im występu na Godach Żywieckich.
  Składamy również podziękowania organizatorom Żywieckich Godów: Regionalnemu Ośrodkowi Kultury w Bielsku-Białej i Miejskiemu Centrum Kultury w Żywcu oraz jego filii, Klubowi Papiernik.
  Dziękujemy bardzo za sprawne i merytoryczne przygotowanie i przeprowadzenie jubileuszowego przeglądu.

  ---

  Protokół z posiedzenia jury
  50. Przeglądu Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych Żywieckie Gody 2019
  – konkursu grup obrzędowych występujących w plenerze,
  który odbył się 2 lutego 2019 roku w MilówceJury w składzie:

  Małgorzata Kiereś – etnograf, kierownik Muzeum Beskidzkiego w Wiśle, przewodnicząca komisji
  Marek Koźlik – członek komisji, folklorysta
  Czesław Węglarz – członek komisji, muzyk folklorysta
  Dariusz Kocemba – sekretarz komisji, Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej

  Do konkursu zgłosiło się 17 grup obrzędowych. Wszystkie zgłoszone grupy wzięły udział w konkursie. Spisane według kolejności występowania:

  1. Romanka z Małej Żabnicy
  2. Jukace z Zabłocia
  3. Harnasie z Łyngów
  4. Rozbójnicy z Suchego
  5. Kopytniki z Soli-Kiczory
  6. Proćpok z Kamesznicy
  7. Juhasy z Szarego
  8. Pietrasianie z Pietraszki
  9. Gronicki z Brzuśnika
  10. Kamieńcoki z Milówki
  11. Przebierańcy z Górnej Żabnicy
  12. Awanturnicy z Nieledwi
  13. Bałamuty ze Zwardonia
  14. Wyrwicisy z Ciśca
  15. Świerki z Prusowa
  16. Baciary z Cięciny
  17. Koszykorze z Zarzecza

  Po obejrzeniu wszystkich programów jury postanowiło przyznać następujące nagrody:

  Osiem I miejsc ex aequo i nagrody pieniężne w wysokości 900 zł otrzymują zespoły:

• Harnasie z Łyngów,
  
• Przebierańcy z Górnej Żabnicy,
  
• Romanka z Małej Żabnicy,
  
• Rozbójnicy z Suchego,
  
• Proćpok z Kamesznicy,
  
• Pietrasianie z Pietraszki,
  
• Kamieńcoki z Milówki,
  
• Wyrwicisy z Ciśca.Pięć II miejsc ex aequo i nagrody pieniężne w wysokości 700 zł otrzymują zespoły:
• Jukace z Zabłocia,
  
• Awanturnicy z Nieledwi,
  
• Bałamuty ze Zwardonia,
  
• Świerki z Prusowa,
  
• Baciary z Cięciny.III miejsce i nagrodę pieniężną w wysokości 400 zł otrzymuje zespół:
• Juhasy z Szarego.Trzy wyróżnienia ex aequo i nagrody pieniężne w wysokości 300 zł otrzymują zespoły:
  
• Kopytniki z Soli-Kiczory,
  
• Gronicki z Brzuśnika,
  
• Koszykorze z Zarzecza.Fundatorem nagród w łącznej kwocie 12.000 zł jest Gminny Ośrodek Kultury w Milówce (7.000 zł) i Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej (5.000 zł).