Pod patronatem Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego

Informacje ogólne

Projekt współfinansowany przez Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki
Visegrad

Od 15 marca do 15 września 2016 r. ROK w Bielsku-Białej realizuje projekt
XI Międzynarodowy Konkurs na Zabawkę Tradycyjną “Słoniki, żabki, koniki, samochodziki”, który w ramach konkursu małych grantów uzyskał dofinansowanie Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego.

 

XI MIĘDZYNARODOWY KONKURS NA ZABAWKĘ TRADYCYJNĄ
“Słoniki, żabki, koniki i samochodziki”
 

Już po raz jedenasty zapraszamy Państwa do udziału w konkursie na zabawkę tradycyjną. W dotychczasowych dziesięciu edycjach proponowaliśmy takie tematy, jak: pojazdy, ptaki, fauna i flora, zabawki dla niesłyszących i niewidzących, bohaterowie baśni, bajek i legend. Tym razem motywem przewodnim konkursu są tak lubiane przez wszystkich słoniki, żabki, koniki i samochodziki. Pragniemy, aby na wystawie pokonkursowej znalazł się jak największy asortyment zabawek charakterystyczny dla Polski i Słowacji. Udział w projekcie zaproponowaliśmy także twórcom z Ukrainy.

 

Liczymy na to, że zabawki wytworzone na konkurs znajdą nabywców, trafią do dzieci i będą im służyć do wspaniałej zabawy, spełniając znaczącą rolę wychowawczą. To w dużej mierze za pośrednictwem zabawek i zabawy dzieci przygotowują się do dorosłego życia.

 

W różnych krajach i kulturach zabawki cechowały liczne podobieństwa. Dziewczynki bawiły się lalkami wykonanymi z drewna, suchych liści kukurydzy, resztek tkanin. Chłopców interesowały zabawki militarne, drewniane szable, koniki, baty, karabiny, figurki żołnierzy. Do ulubionych zabawek należały także te, które stanowiły miniatury sprzętów i przedmiotów używanych w gospodarstwie domowym (wózki, bryczki, naczynia kuchenne, babki). Kolejną grupę stanowiły zabawki ruchome, obecnie już prawie niespotykane (kołatki, grzechotki, klepoki, kurki dziobiące na desce, konie na biegunach, dzięcioły na drzewie, schodzące po pochylni zwierzątka). Pojawiały się także zabawki okazjonalne, np. św. Mikołaje, anioły, diabły wykonane z piernika, chleba, ciasta.

 

Zależy nam na zabawkach prostych, wykonanych z naturalnych i tradycyjnych surowców (drewno, glina, słoma, liście, drut, tkanina). Każdy kraj ma swoje specyficzne i tradycyjne zabawki, zachwycające prostotą i mistrzowskim wykonaniem. Mamy nadzieję, że nasz konkurs potwierdzi tę opinię.

Organizator
Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej

Współorganizator
Oravské kultúrne stredisko w Dolnym Kubinie (Słowacja)

Cele
– Porównanie wzorów i technik wykonania zabawek tworzonych na obszarach objętych konkursem (Polska, Słowacja, Ukraina).
– Rozbudzenie inwencji twórczej i wrażliwości estetycznej zarówno twórców, jak i odbiorców zabawek.
– Zachęcenie twórców z krajów wyszehradzkich do zajęcia się wytwarzaniem zabawek ludowych, jak również inspirowanych sztuką ludową.
– Pozyskanie nowych twórców do współpracy z Regionalnym Ośrodkiem Kultury w Bielsku-Białej.

Tematyka
Zabawki tradycyjne od lat mają swoich zwolenników. Tematem tegorocznego konkursu są żabki, koniki, słoniki i samochodziki. Z doświadczenia wiemy, że są to zabawki, o które najczęściej pytają dzieci i dorośli na różnego rodzaju targach i kiermaszach sztuki ludowej. Organizatorom konkursu zależy przede wszystkim na zabawce najbardziej tradycyjnej i powszechnie występującej w krajach objętych konkursem (Polska, Słowacja, Ukraina), a także na pracach inspirowanych zabawką tradycyjną. Zabawki powinny być wykonane z naturalnych surowców, techniką przypominającą najbardziej tradycyjne wykonanie. Prace zgłoszone na konkurs muszą spełniać swoją podstawową funkcję: służyć dzieciom do zabawy.

Warunki udziału w konkursie
Na konkurs można złożyć dowolną ilość prac bardzo czytelnie i trwale opisanych z dołączoną kartą uczestnictwa. Prace należy składać osobiście w terminie do 20.05.2016 r. w siedzibie Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsku-Białej lub przesłać pocztą pod w/w adres.
W konkursie mogą brać udział twórcy dorośli, dzieci i młodzież. Prace powinny być wykonane specjalnie na konkurs i być wytworem własnym autora.

Ocena prac i nagrody
Oceny prac dokona jury w skład którego wejdą etnografowie, artyści plastycy i organizatorzy konkursu. Autorzy najlepszych prac otrzymają nagrody pieniężne i rzeczowe oraz dyplomy. Pula nagród wynosi 2000 euro. Decyzje jury są nieodwołalne.

Pozostałe informacje
Rozstrzygnięcie konkursu, ogłoszenie wyników, wręczenie nagród oraz dyplomów odbędzie się 20.06.2016 r. w Galerii Sztuki Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsku-Białej.

Wystawy pokonkursowe

  • Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej:
    20 czerwca – 30 sierpnia 2016
  • Oravské kultúrne stredisko w Dolnym Kubinie (Słowacja)
    9-15 września 2016Wszelkich informacji o konkursie udzielają jego organizatorzy:
    Zbigniew Micherdziński, Bogdan Wandzel
    Regionalny Ośrodek Kultury, ul. 1 Maja 8, 43-300 Bielsko-Biała, tel. 33 812 69 08, 33 822 05 93 tel./faks: 33 812 33 33, www.rok.bielsko.pl, folklor@etnofoto.netKoordynator konkursu na Słowacji:
    dr Miroslav Žabenský
    Oravské kultúrne stredisko, Bysterecká 1263/55, 026 01 Dolný Kubín
    tel. +421 43 586 49 78, www.osvetadk.sk, osvetadk@nextra.sk

    Regulamin i karta zgłoszenia znajdują się w załączniku do tej informacji




    Począwszy od 2001 roku Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej zrealizował 14 projektów, które uzyskały dofinansowanie w konkursach grantowych Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego. Były to:

  • IV Międzynarodowy Konkurs Zabawki “Przyjaciele naszego dzieciństwa” (2001)
  • V Międzynarodowy Konkurs Zabawki i Form Zdobniczych “Fantastyczna fauna i flora” (2002)
  • I Międzynarodowy Konkurs i Wystawa “Patroni Europy w sztuce” (2002/2003)
  • III Międzynarodowy Konkurs na Stroje i Rekwizyty Obrzędowe (2003)
  • Międzynarodowe Prezentacje Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych “Żywieckie Gody” (2003)
  • III Międzynarodowe Prezentacje Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych “Żywieckie Gody” (2005)
  • IV Międzynarodowe Prezentacje Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych “Żywieckie Gody” (2006)
  • VII Międzynarodowy Konkurs na Zabawkę Tradycyjną (2007)
  • Tam, gdzie biją wyszehradzkie źródła (2008)
  • Tam, gdzie biją wyszehradzkie źródła (2010)
  • Tam, gdzie biją wyszehradzkie źródła (2011)
  • IX Międzynarodowy Konkurs na Zabawkę Tradycyjną (2011)
  • X Międzynarodowy Konkurs na Zabawkę Tradycyjną “Światło i dźwięk” (2013)
  • Dzieło rąk i serca (2015).

    Protokół z posiedzenia jury
    11. Międzynarodowego Konkursu na Zabawkę Tradycyjną
    “Słoniki, żabki, koniki i samochodziki”
    Organizator
    Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej

    Współorganizator
    Oravske kultúrne stredisko w Dolným Kubínie (Słowacja)

    Jury konkursu w składzie:
    prof. Michał Kliś – przewodniczący, artysta plastyk
    Zbigniew Micherdziński – spec. ds. folkloru w Regionalnym Ośrodku Kultury
    Maria Posłuszna – artysta plastyk
    Agata Smalcerz – historyk sztuki
    Barbara Rosiek – etnograf
    dr Miroslav Žabenský – animator kultury
    Monika Kasperek-Zacny – sekretarz, pracownik Regionalnego Ośrodka Kultury.

    W konkursie wzięło udział 37 twórców dorosłych, którzy złożyli 127 prac, oraz ponad 320 dzieci z Polski i ze Słowacji, reprezentujących 24 różne grupy, zarówno szkolne, jak i warsztatowe. Łącznie złożono około 287 prac wykonanych przez dzieci.

    DOROŚLI

    5 nagród w kategorii zabawki tradycyjnej w kwocie 350 zł każda:
    Włodzimierz Ciszek – Ostojów (świętokrzyskie)
    Ladislav Hedvigi – Rimavské Zalužany (Słowacja)
    Anna i Rajmund Kicman – Karczew (mazowieckie)
    Katarína Kuchťáková – Mútne (Słowacja)
    Wiesława i Marian Łoboz – Pewel Wielka (śląskie)

    6 nagród w kategorii zabawki inspirowanej tradycją w kwocie 350 zł każda:
    Lidia Broda – Żywiec (śląskie)
    Alena Pilniková – Tarnavá Hora (Słowacja)
    Lilianna Pleńkowska – Żywiec (śląskie)
    Paulina Reszuta – Bielsko-Biała (śląskie)
    Zbigniew Skraba – Buczkowice (śląskie)
    Zuzanna Suranová – Nižná (Słowacja)

    5 wyróżnień w kwocie 130 zł każde:
    Irena Brzeska – Kożyczkowo (pomorskie)
    Anna Dulovcová – Dolný Kubín (Słowacja)
    Agnieszka Hamerlak – Bielsko-Biała
    Środowiskowy Dom Samopomocy “Podkowa” – Bielsko-Biała (śląskie)
    Weronika Witkowska – Wola Libertowska (śląskie)

    Jury postanowiło przyznać również nagrodę specjalną dla Antoniego Toborowicza z Woli Libertowskiej (śląskie) w kwocie 350 zł.

    Kwota na nagrody i wyróżnienia dla dorosłych: 4.850 zł.

    DZIECI I MŁODZIEŻ

    2 nagrody specjalne w kategorii grupowej w kwocie 500 zł każda:
    Miejskie Centrum Kultury – Klub Papiernik w Żywcu (śląskie)
    Súkromná Základná umelecká škola Ĺuboíra Hoĺmu – Trstená (Słowacja)

    2 nagrody specjalne w kategorii indywidualnej o wartości 80 zł każda:
    Emilia Kawecki – Bielsko-Biała (śląskie)
    Joanna Zacny – Witkowice (małopolskie)

    Jury przyznało również:

    5 równorzędnych nagród w kategorii grupowej w kwocie 300 zł każda:
    Miejski Dom Kultury w Bielsku-Białej – Dom Kultury w Kamienicy
    Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 w Piekarach Śląskich (śląskie)
    CZŠ sv. apostola Pavla v Sihelnom (Słowacja)
    Zespół Szkolno-Przedszkolny w Witkowicach (małopolskie)
    uczestnicy warsztatów prowadzonych przez Weronikę Witkowską z Woli Libertowskiej (śląskie)

    5 wyróżnień grupowych w kwocie 100 zł każde:
    Szkoła Podstawowa im. Mikołaja Kopernika w Porąbce (śląskie)
    Krajowe Towarzystwo Autyzmu oddział terenowy w Bielsku-Białej (śląskie)
    Anglojęzyczna Prywatna Szkoła Podstawowa Europejczyk w Bielsku-Białej (śląskie)
    Pracownia rzeźby, ceramiki i szkła Ars Nova w Bielsku-Białej (śląskie)
    Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nr 2 w Bielsku-Białej (śląskie)

    Kwota na nagrody i wyróżnienia rzeczowe dla dzieci: 3.160 zł.

    Całkowita pula nagród: 2.000 euro.
    Fundatorem nagród jest Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki w Bratysławie.

    Podczas oceny prac 2 członków jury postanowiło ufundować własne nagrody rzeczowe:

    Tara Antalová – ZŠ J. Matúšku Dolny Kubín (Słowacja)
    Joanna Hrapkowicz – Publiczne Gimnazjum w Czańcu (śląskie)
    otrzymały nagrody ufundowane przez Agatę Smalcerz

    Wojciech Wiencko – Ośrodek Kultury Gminy Gorlice filia w Bielance (małopolskie)
    Piotr Łoboz – Pewel Wielka (śląskie)
    otrzymali nagrody ufundowane przez Barbarę Rosiek.

    Jury wyraża uznanie dla organizatorów – Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsku-Białej oraz Oravskiego kultúrnego strediska w Dolnym Kubinie – za podjęcie ważnego dla regionu zadania, jakim jest rozbudzenie szacunku dla tradycji i poszukiwanie nowych rozwiązań zmierzających do jej zachowania. Złożone na konkurs prace dorosłych cechuje duża różnorodność pod względem doboru materiałów i form oraz wysoki poziom wykonania. Jury cieszy się z udziału twórców, którzy regularnie biorą udział w konkursie na zabawkę tradycyjną, co pomaga w podtrzymywaniu tradycji zabawkarskich w Polsce i na Słowacji. Jury zwraca uwagę na różnorodność, staranność i wysoki poziom wykonania prac dziecięcych, w których za-uważa się silną inspirację tradycyjną zabawką oraz nieograniczoną paletę barw. Prace dziecięce charakteryzują się dużą samodzielnością wykonania. Widać w nich jednak zaangażowanie nie tylko dzieci, ale także prowadzących warsztaty, którym jury składa podziękowania za przygotowanie z podopiecznymi wielu bardzo interesujących zabawek.
    Jury podjęło decyzję o przyznaniu równorzędnych nagród i wyróżnień we wszystkich kategoriach ze względu na wysoki i wyrównany poziom zgłoszonych prac. Konkurs zrealizował założenia merytoryczne projektu – chroni warsztat tradycyjny, nadając mu istotne znaczenie, jednocześnie daje możliwość twórczego eksperymentowania.
    Jury sugeruje, aby w miarę możliwości na 12. edycję konkursu otworzyć muzeum zabawki w Regionalnym Ośrodku Kultury, które ze względu na unikatowość powstających dzieł powinno gromadzić zwłaszcza prace nagrodzone. Będą one pomagać w przeprowadzaniu następnych konkursów, których idea narodziła się w Bielsku-Białej. Muzeum takie służyłoby nie tylko przechowywaniu najlepszych prac, ale nade wszystko edukowaniu kolejnych pokoleń twórców zabawek.