“Kapela Byrtków z Pewli Wielkiej”
Wydany przez Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej album “Kapela Byrtków z Pewli Wielkiej” zawiera niepublikowane dotąd, archiwalne (z Archiwum Radia Kraków, Archiwum Polskiego Radia oraz z ze Zbiorów Fonograficznych Instytutu Sztuki PAN) i współczesne nagrania muzyki wiejskiej , najstarszych form i stylów wykonawczych, jakie do dziś zachowały się na obszarze Beskidu Żywieckiego zrealizowane przez bielski ROK na potrzeby wydawnictwa. Starannie wyselekcjonowane nagrania prezentują bogactwo i różnorodność repertuarową i stylistyczną Kapeli Byrtków. Zróżnicowany charakter nagrań, które znalazły się na płycie wynika z faktu, iż skład kapeli na przestrzeni kilkudziesięciu lat jej działalności często się zmieniał. Muzycy zawsze grali metodą ze słuchu (beznutową). Wśród nagrań pojawiają się utwory nieżyjących już założycieli zespołu: skrzypka – Karola Byrtka i dudziarza – Władysława Plutę w towarzystwie śpiewaczek i śpiewaków z Pewli Wielkiej. A także braci Byrtków: skrzypków – Józefa i Władysława oraz grającego na dudach żywieckich – Edwarda, którzy kontynuują rodzinną tradycję muzykowania. Wydawnictwo zostało wzbogacone o biogramy muzyków, teksty na temat muzyki Beskidu Żywieckiego autorstwa m.in. prof. Piotra Dahliga oraz archiwalne i współczesne fotografie muzyków.
Wirtuozi góralskiej muzyki, bracia Byrtkowie tworzą jedną z nielicznych już autentycznych kapel góralskich z Beskidu Żywieckiego. Edward Byrtek, najwybitniejszy obecnie dudziarz na Żywiecczyźnie, oraz wirtuozi skrzypiec – Józef i Władysław są mieszkańcami Pewli Wielkiej w gminie Jeleśnia. Byrtkowie występują również jako soliści, ale przy różnych okazjach tworzą tradycyjną góralską kapelę złożoną z dud żywieckich i skrzypiec. Są kontynuatorami znakomitej rodzinnej tradycji, zapoczątkowanej przez ojca, legendarnego skrzypka samouka Karola Byrtka (1907-1989). Wraz ze szwagrem – dudziarzem Władysławem Plutą (1920-1992), synami – Józefem (1933), Władysławem (1936) oraz Edwardem (1944. Wyrazem najwyższego uznania dla kapeli Karola Byrtka było przyznanie jej Nagrody im. Oskara Kolberga (1984). Synowie grają obecnie ten sam repertuar co ojciec. Są to przede wszystkim melodie pasterskie, hajduk, siustany, koń, sarna, obyrtki.
Wydawnictwo dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu “Kolberg 2014 – Promesa” realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca.
