Połączył nas folklor. Początki TKB we wspomnieniach organizatorów i uczestników

Zamysł tej książki zrodził się podczas jubileuszowego koncertu 25 Festynu Istebniańskiego. W atmosferze pełnej entuzjazmu, radości i szacunku prowadząca konferansjerkę Elżbieta Legierska-Niewiadomska przepytywała gości o wspomnienia dotyczące powstania imprezy w Istebnej i jej związków z Tygodniem Kultury Beskidzkiej. A także z dorobkiem tradycyjnej kultury regionu. Przywoływano ludzi, zdarzenia, opowiadano anegdoty. Momentami było wesoło, momentami sentymentalnie, momentami smutno, jak to z powrotami do przeszłości bywa. Gdzieś tam w perspektywie pojawiła się myśl o kolejnym jubileuszu Tygodnia Kultury Beskidzkiej… A może by tak powspominać, jak rodził się ten szczególny, dziewięciodniowy Tydzień? Poszukać ludzi, którzy o wielu sprawach mogą wciąż jeszcze opowiedzieć? I tak to się zaczęło.

Nie było zamierzeniem tej publikacji przedstawienie historii TKB albo przypomnienie wszystkich zasłużonych jego twórców. Proszę tak tej książki nie traktować. To byłoby zadanie nie tyle nawet trudne, co wręcz niewykonalne. Chodziło jedynie o dorzucenie garści wspomnień do tego, co już na tak wielu stronach, w tak wieloraki sposób opisano, opowiedziano. O taki mały przyczynek do wielkiej historii. Żeby zaś wprowadzić czytelników – zwłaszcza nieznających tego szczególnego konstruktu, bardzo trudnego do ogarnięcia, jakim jest TKB – do historii odwołują się krótkie wstępy informacyjne dotyczące każdej estrady oraz kalendarium.

Staraliśmy się poszukiwać rozmówców, którzy rzadko albo wcale nie opowiadali dotąd szeroko o swoim zaangażowaniu w tworzenie i rozwijanie TKB, tych mniej znanych. To w paru przypadkach nam się udało. Teksty są bardzo różne, tak jak różne są osoby dzielące się swoimi wspomnieniami, i jak różni są przeprowadzający wywiady. Każdemu z nich jednakże Tydzień Kultury Beskidzkiej nie jest obcy. Wszyscy autorzy – w szerokim rozumieniu – bądź to realizowali tę imprezę, czy nadal realizują, bądź to wyrośli w jej tradycji, uczestnicząc w przywoływanych wydarzeniach na różne sposoby. W przypadku najstarszych edycji, wiślańskiej czy szczyrkowskiej – choć nie tylko – wielu z pierwszych organizatorów nie ma już pośród nas i nie podzielą się swoimi opowieściami. Odeszli od nas na przestrzeni lat, a nawet w trakcie przygotowań lub samej realizacji tejże publikacji, że przywołam postać Jerzego Kufy, którego pożegnaliśmy jesienią 2022 roku.

Snucie wspomnień rządzi się swoimi prawami, nie chcieliśmy tego zakłócać. Rozmowy biegną więc swoim torem, toczą się według tego, co zachowali w pamięci nasi rozmówcy, i w sposób, w jaki to zachowali. Nie staraliśmy się ich weryfikować, poprawiać, tylko bardzo rzadko dorzucając jakiś odredakcyjny komentarz. Nie to było naszym celem. Chodziło o motywację, o atmosferę, o entuzjazm tamtych pierwszych lat, o radość, które mieli w sobie twórcy, organizatorzy, uczestnicy pierwszych Tygodni Kultury Beskidzkiej. Może się zatem zdarzyć, że niektóre fakty są podawane nieco odmiennie lub też inaczej interpretowane, że nie wszystkie się ze sobą zgadzają… Prosimy o wyrozumiałość i zachowanie dystansu.

Naszą propozycją jest zatem takie podejście do zaprezentowanego materiału, jak do jubileuszowego, biesiadnego spotkania w wielkiej TKB-owskiej rodzinie, podczas którego wrze jak w tyglu. Każdy ma prawo wypowiedzieć się na własnych zasadach, mówić o tym, co zapamiętał, co dla niego było ważne, co mu się podoba lub nie. A pozostali uczestnicy pełni są dobrej woli i tolerancji, dorzucając własne opowieści. To jakby zaledwie skrawek muralu. Tylko część miejsc jest na nim wypełniona. Pozostają takie, które można dalej zapełniać. I niestety również takie, które już na zawsze pozostaną puste. Wszystkim, którzy tworzyli i tworzą zjawisko nazywające się Tydzień Kultury Beskidzkiej, dziękujemy. I to nie tylko jubileuszowo.

Małgorzata Słonka

(ze wstępu do książki)

Redakcja: Małgorzata Słonka

Współpraca organizacyjna: Zbyszek Hojny

Projekt graficzny, DTP: Wiesław Łysakowski

Korekta: Małgorzata Słonka, Katarzyna Dąbek, Katarzyna Pach-Sznepka

Wydawca: Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej, 2023

Druk: Drukarnia Dimograf Sp. z o.o., 43-300 Bielsko-Biała, ul. Legionów 83

ISBN 978-83-66882-25-6